Виталий Петрович Станьялпа Алексей Петрович Майраслова Ҫеҫпӗл ялӗн хисеплӗ ҫынни ята тивӗҫнӗ. Ку пирки вырӑнти депутатсен пухӑвӗ иртнӗ ҫул раштавӑн 14-мӗшӗнче йышӑннӑ.
Виталий Станьяла Чӑваш Республикин Ҫеҫпӗл Мишши фончӗ Ҫеҫпӗл Мишшин ятне нумай ҫул хушши ҫӗкленӗшӗн тӑратнӑ. Алексей Майраслова вара Шупашкарти паллӑ поэтӑн бюстне ӑсталанӑшӑн тивӗҫ тесе сӗннӗ.
Чыслав кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗсенелле иртмелле.
Аса илтерер, 2004 ҫулхи чӳкӗн 10-мӗшӗнче ҫак ята Валерий Туркайпа Пётр Ивантаев тивӗҫнӗччӗ — вӗсем ку ята Ҫеҫпӗл Мишшин пултарулӑхне сарас тата Ҫеҫпӗл Мишшин тӑван ялӗнчи асӑну комплексне уҫас тӗлӗшпе ҫине тӑрса ӗҫленӗшӗн илнӗччӗ.
Алексей Майраслов — паллӑ кӳлепеҫӗ. Вӑл 1939 ҫулхи акан 8-мӗшӗнче Енӗш Нӑрваш (Тӑвай районӗ) ялӗнче ҫуралнӑ. 2008 ҫулхи ҫӗртмен 2-мӗшӗнче ҫӗре кӗнӗ. Андриян Николаев, Василий Фёдоров артист, Ҫеҫпӗл Мишши, Иван Яковлев, Константин Иванов, Порфирий Афанасьев сӑнарӗсене калӑпланӑ.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашри Ленин урамӗнче ача-пӑча валли лапам тунӑ. «Ял ӗҫченӗ» район хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «ятарлӑ лапам йӗркелес шухӑш темиҫе ҫул каяллах ҫуралнӑ. Ку урамра транспорт куҫӑмӗ вӑйлӑ. Пӗчӗкскерсем аслисем асӑрхаман чухне ҫул хӗрринчех выляса лараҫҫӗ. Велосипедпа та ҫул хӗрринех тухса каяҫҫӗ».
Ӗҫе нимелле пурнӑҫланӑ. Ӑна Сергейпа Рада Ивановсем пуҫарнӑ. Вӗсем ӗҫе пуҫласа вӗҫличченех йӗркелесе тӑнӑ. Сергей Иванов асамлӑ юмах пӳрчӗ те пураланӑ. Александр Мижеев, Иван Иванов, Николай Иванов, Дмитрий Леньков, Александр Ефимов, Иван Николаев, Владимир Николаев, Петр Алексеев, Александр Тимофеев та хастарлӑхпа палӑрнӑ. Ырӑ ӗсшӗн укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшакансем те йышлӑ пулнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Моисей Спиридонов художникӑн тӑванӗсем пулнӑ. Кун пирки асӑннӑ учрежденин ӑслӑлӑхпа тӗпчев ӗҫӗн пайӗн ертӳҫи Геннадий Иванов-Орков Фейсбукри хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Музейра Моисей Спиридоновӑн тӑванӗн хӗрӗ О.И. Меркурьева тата ыттисем пулнӑ. 94 ҫулта пулин те ӳнерпе тата культурӑпа малтанхиллех кӑсӑкланать. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнчи музея чылай ҫул ертсе пынӑ. Енӗш Нӑрваш — Спиридоновпа Сверчков художниксен тӑван тӑрӑхӗ. О.И. Меркурьева мӑшӑрӗ П.М. Меркурьев чӑвашсен этнографийӗпе темиҫе ярӑмпа ӳкернӗ.
Моисей Спиридонов — чӑваш живописецӗ, графикӗ. 1890 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ уесӗнчи (халӗ Тӑвай районӗ) Енӗш Нӑрвашра ҫуралнӑ. 1981 ҫулхи пушӑн 31-мӗшӗнче Шупашкарта вилнӗ. 1912 ҫулта Хусанти ӳнер шкулне вӗренсе пӗтернӗ. 1912-1918 ҫулсенче Питӗрти ӳнер академийӗн Аслӑ ӳнер училищинче Н.С.Самокиш профессор мастерскойӗнче вӗреннӗ. Ҫавӑн пекех Ӳнер академиӗн Аслӑ Вӗренӳ курсӗсене пӗтернӗ. Шӑхасанти педагогика техникумӗнче вӗрентнӗ, Чӑваш облнаробразӑн ИЗО уйрӑмӗн ертӳҫи пулнӑ.
Чӑваш Енӗн Аслӑ судне ӳлӗмрен кам ертсе пырассине ҫитес уйӑхра татса памалла. Раҫҫей Федерацийӗн Судьясен аслӑ квалификаци коллегийӗ кандидатсенчен заявленисене пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнассине пӗлтернӗ, ун хыҫҫӑн илмессине асӑрхаттарнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑ пӗлтерӳре харӑсах темиҫе регионта суд председательне шыранине каланӑ. Списока Чӑваш Республики уҫать. Кунсӑр пуҫне Тинӗҫҫум крайӗн, Архангельск, Ленинград, Магадан, Чулхула, Орлов облаҫӗсен сучӗсен председателӗсене суйламалла. Ваккантлӑ должноҫсен шутӗнче тата ытти хӑш-пӗр суд та пур.
Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗн председателӗнче Николай Порфирьев тӑрӑшать. Иртнӗ ҫулхи ака уйӑхӗнче ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑланӑччӗ. Николай Петрович Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче 1951 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Пӗлтӗр вӑл 65 ҫул тултарнӑ.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче пурӑнакан Людмила Егоровна Спиридоновӑна тахҫантанпах шыраҫҫӗ. Ӑна юлашки хутчен ял ҫывӑхӗнчи ЯХПК патӗнче 2016 ҫулхи юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче курнӑ. Унтанпа вӑл киле таврӑнман.
Людмила Егоровна 1952 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл 165 сантиметр ҫӳллӗш. Хӑй туллирех, ҫӳҫӗ шуралнӑ. Унӑн уйрӑмлӑх палли те пур: сӑмси ҫинче ҫӗвӗ йӗрри курӑнать.
Людмила Егоровна килтен тухса кайнӑ чухне тӗттӗм хура тӗслӗ куртка, хура тӗслӗ резин атӑ тӑхӑннӑ, сарӑ тутӑр ҫыхнӑ пулнӑ.
Людмила Спиридоновӑна куракансене ШӖМе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 8 (83548) 2-11-15.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашри историпе мемориал музейӗнче Чӑваш АССР халӑх художникӗ, К.В. Иванов премийӗн лауреачӗ Павел Григорьев-Савушкин тата Чӑваш АССР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Августа Спиридонова ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа курав уҫнӑ.
Унта тӑратнӑ 22 ӗҫпе ачасене музей заведующийӗ Владимир Петров паллаштарнӑ. Вырӑнти, Енӗш Нӑрвашри, вӑтам шкулта сӑнарлӑ ӳнере вӗрентекен Олег Ярмулин художниксен ӗҫӗ-хӗлӗнчи хӑш-пӗр вӑрттӑнлӑха уҫса панӑ май ҫавӑн ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Музейри экспонатсемпе паллашма пынисем Павел Григорьев-Савушкин тата Августа Спиридонова пурнӑҫӗпе пултарулӑхне уҫса паракан сӑнӳкерчӗксемпе те, вӗсене тӗрлӗ ҫулта тивӗҫнӗ наградӑсемпе те кӑсӑклансах паллашнӑ.
Тӑвай районӗнчи пӗр ял хуҫалӑх кооперативӗнче председательте ӗҫленӗ арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следовательсем шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл хӑйӗн ӗҫченӗсене икӗ уйӑх ытла ӗҫ укҫи тӳлемен.
Следстви версийӗ тӑрӑх, Енӗш Нӑрваш ялӗнчи ял хуҫалӑх кооперативӗнче ӗҫлекен 18 ҫынна пӗлтӗрхи ҫурларан пуҫласа кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗччен ӗҫ укҫи тӳлемен. Парӑм 500 пин ытла тенкӗ пухӑннӑ. Тепӗр 37 ҫынна виҫӗ уйӑх ытла шалу паман. Кассӑра тата счетсем ҫинче вара ӗҫ укҫи тӳлемелӗх укҫа-тенкӗ пулнӑ.
Председателе ӗҫрен кӑларса ярсан парӑмсене татнӑ. Халӗ бухгалтерире суд экспертизи ирттерес ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче инкек пулнӑ. 50 ҫулти арҫын пӗвене шыва кӗме кайнӑ, анчах вӑл унтан тухайман.
Ку утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пулнӑ. МЧС ӗҫченӗсем патне 11 сехет те 25 минутра шӑнкӑрава ҫитнӗ. Ҫынсем пӗвере арҫын путни пирки хыпарланӑ.
Ҫав арҫын, вырӑнти ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗве варрине ишсе ҫитнӗ те хытса тӑнӑ. Малтанах ҫынсем вӑл канать тесе шухӑшланӑ. Анчах лешӗ вырӑнтан хускалман. Пулӑҫсем пулӑшма пынӑ, анчах кая юлнӑ. Арҫын ун чухне пуҫӗпе аялалла тӑнӑ, сывламан.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫыннӑн шыва кӗнӗ чухне чӗри чарӑнма пултарнӑ. Пулӑҫсем унӑн виллине хӑйсемех ҫыран хӗррине туртса кӑларнӑ. Халӗ экспертизӑсем ирттереҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗн председательне паян патшалӑх наградипе чысланӑ. Ордена ӑна паян тыттарман-ха, анчах парасси ҫинчен калакан хушӑвне кӑларнӑ.
Республика Элтеперӗн паянхи 40-мӗш номерлӗ Хушӑвӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, Николай Порфирьев судьяна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑлӗҫ.
Николай Петрович — чӑваш. Кӑҫалхи ҫул уншӑн юбилейлӑ. Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче 1951 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫуралнӑскер ҫитес уйӑхра 65 ҫул тултарать.
Чӑваш Енӗн Аслӑ судне вӑл 2005 ҫултанпа ертсе пырать. 1986 ҫултанпа унта председатель ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Судья ӗҫне 1979-мӗшӗнче Шупашкарти Мускав районӗн тӳринчен тытӑннӑ. Кайран ӑна асӑннӑ район сучӗн ертӳҫине лартнӑ.
Авӑнӑн 17-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче тӗлпулу иртнӗ. Унта Моисей Спиридонов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалласа пухӑннӑ.
Моисей Спиридонов Енӗш Нӑрвашра ҫуралнӑ. Тӗлпулу унӑн тӑван ялӗнчи музейра иртнӗ. Шупашкар, Тӑвай тата Канаш хӑнисене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Унта Тӑвай район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.Ванерке те хутшӑннӑ.
Моисей Спиридоновӑн хваттер музейӗн заведующийӗ, РФ тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Н.И.Садюков Моисей Спиридоновичӑн общество ӗҫӗ-хӗлӗ пирки каласа кӑтартнӑ. «Вӑл ырӑ чунлӑ ҫын пулнӑ. Вӑл компарти пайташӗ пулман пулсан та унӑн шухӑшне правительство шута илнӗ. Вӑл вара кунпа Чӑваш Ен аталанӑвне лайӑх витӗм кӳрес тесе усӑ курнӑ», — тенӗ вӑл.
Енӗш Нӑрваш музейӗ ун чухне ҫӗнӗ экспонатсемпе пуянланнӑ. Мероприяти вӗҫленсен Моисей Спиридоновӑн килӗ умӗнче асӑну хӑми ҫине чечексем хунӑ.
+12.3 °C